به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، اکنون در تقویم رسمی کشور، 13 به در، «روز طبیعت» نامگذاری شده و این روز از تعطیلات رسمی ایرانیان به شمار می‌رود.
گفته می‌شود ایرانیان باستان در سال نو و پس از دوازده روز برپایی جشن و شادی به یاد دوازده ماه سال، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ای است به باغ و صحرا می‌رفتند و شادی می‌کردند و به این ترتیب بطور رسمی دوره نوروز را به پایان می‌رسانیدند.
ایرانیان باستان دلایل خاص خود را برای بزگرای مراسم 13 به در داشتند؛ اول اینکه آخرین روز جشن‌های نوروزی که سابقه ای چهار هزار ساله دارد، بوده و از سوی دیگر در این روز، نیم سال دوم زراعی آغاز می‌شد.
همچنین سیزدهم فروردین، نخستین «تیشتر روز» سال است.
در این روز، ایرانیان برای نیایش و گرامیداشت «تیشتر»، ایزد باران آور و نوید بخش سال نیک، به کشتزارها و مزارع خود می‌رفته و در زمین تازه روییده و سرسبز و آکنده از انبوه گل ها و گیاهان صحرایی، به شادی و ترانه سرایی و پایکوبی می پرداخته اند و از گردآوری سبزه‌های صحرایی و پختن آش و خوراکی‌های ویژه غافل نمی‌شدند.
در گاهشماری ایرانی، هر روز ماه، نام ویژه ای دارد. به عنوان مثال، روز نخست هر ماه، «اورمزد روز» و روز سیزدهم هر ماه «تیر روز» نامیده می‌شود که متعلق به ایزد «تیر» است.
«تیر» در زبان اوستایی «تیشتریه» خوانده می‌شود و هم نام «تیشتر»، ایزد باران است؛ با توجه به اطلاق نام ایزد باران، می‌توان گفت که «تیر» در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی بوده است.
واژه «13 به در» به معنای «سیزدهم به سوی در و دشت شدن» است که همان معنی بیرون رفتن و در دامان طبیعت سر کردن را می دهد.
13 به در دارای آیین های ویژه‌ای است که در درازای تاریخ پدید آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است.
گره زدن سبزه، سبزه به رود سپردن، خوردن کاهو و سکنجبین و پختن خوراک‌های گوناگون بویژه آش رشته از آیین‌های رایج این روز است.
یکی از آیین های این روز سبزه گره زدن است که بیشتر جوانان در این روز این کار را انجام می دهند. گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است که هیمشه سبز و شاداب باقی بمانیم.
در مناطق کردنشین در پایان روز 13 به در، 13 عدد سنگ را به پشت سر پرتاب می‌کنند، بدین معنا که آرزو می‌کنند که بلایا از شخص دور شود و به ازای هر سنگ یک آرزوی نیک می‌کنند.
«14 به در» اصطلاحی است که به جای 13 به در در مواردی به کار می‌رود و منظور آن گشت وگذار در طبیعت در روز 14 فروردین است.
برخی اهالی خرم آباد به جای سیزدهم فروردین، روز چهاردهم را به تفریح در طبیعت اختصاص می دهند آنها 13 فروردین را در خانه می مانند و آن را «سیزده غریب» می‌نامند.
این به این مفهوم است که در این روز مردم غیر بومی خرم آباد برای تفریح بیرون می روند و خود خرم آبادی‌ها یک روز بعد به دامن طبیعت می‌روند.
اکنون در همه شهرها و روستاها و عشیره‌های ایران، خانواده‌ا به صورت گروهی، گاه چند خانواده با هم غذای ظهر را آماده کرده و آجیل و خوردنی‌های سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت می‌روند و سبزه هفت سین را به آب روان می‌سپارند.
این باور همگانی چنان است که اگر خانواده‌ای نتواند به علتی تمام روز را به باغ و صحرا برود، بویژه با دگرگونی‌های جامعه شهری امروز، در بعد از ظهر روز سیزدهم، حتی برای زمان کوتاهی هم که شده از خانه به باغ یا گردشگاهی عمومی می‌ود.
نکته قابل تاسف این است که امروزه با برگزاری مراسم 13 به در، شاهد آلودگی محیط زیستی هستیم که در آن زندگی می‌کنیم.
اگر در گذشته مادران و پدران ما، سبزه‌های نوروزی خود را در این روز به صحرا می برده و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در آغوش زمین می کاشته‌اند، امروزه ما آن را به سوی یکدیگر پرتاب و تکه تکه اش می‌کنیم.
13 به درِ نزد پیشینیان ما، روزی برای ستایش «تیشتر»، برای طلب باران فراوان در سال پیش رو، و گرامیداشت و پاکیزگی طبیعت و مظاهر آن و نیز زیست بوم مقدس بوده در حالیکه امروزه روز ویرانی و تباهی طبیعت است.
باید همچون پیشینیان خود به طبیعت که زیستگاه موجودات زنده از جمله انسان است احترام بگذاریم و بدانیم که تمام آداب و سننی که ایرانیان باستان به آن پایبند بوده اند، بی دلیل نبوده است.
همانگونه که 13 به در و رفتن به آغوش طبیعت بی دلیل نبوده است، رفتن به طبیعت زیبا در فصل بهار به معنای شکرگزاری از نعمت های خداوندی است که به انسان‌ها، نعمت زیستن در زمینی سرسبز را ارزانی داشته است.
